Menu Literackie 1 - "Buddenbrookowie" Tomasza Manna

... towarzystwo powoli, spokojnie i z ufnością przeszło do sali jadalnej; u Buddenbrooków można było przecież liczyć na smaczny kąsek...*

Menu czwartkowego przyjęcia z okazji wprowadzenia się do domu na Mengstrasse 4

*

zupa jarzynowa z grzankami

**

ryba

panierowana szynka wędzona i ugotowana

sos szalotkowy

jarzyny, m.in. ziemniaki i czerwona kapusta

marynata owocowa z alkoholem, przyrządzona na sposób rosyjski

***

legumina - ułożone warstwami makaroniki, maliny i krem

dla dzieci: płonący budyń z rodzynkami

****

wina: czerwone, białe, małmazja

*****

masło, sery, owoce

Zastawę stanowiły między innymi miśnieńskie talerze ze złota obwódką.

Siedzieli na ciężkich krzesłach z wysokimi oparciami, przy pomocy ciężkich, srebrnych sztućców jedli dobre, ciężkie potrawy, popijali ciężkie, dobre wina i wypowiadali swe zapatrywania.

Podczas przyjęcia, pani Köppen, żona kupca winnego, opowiada o metodzie gotowania karpia w winie: Pokrajać na spore kawałki, droga pani, włożyć w rondel z cebulą, goździkami i sucharkami, dodać trochę cukru i łyżkę masła, i postawić na ogniu... Tylko nie moczyć, droga pani, z całą krwią, na miłość boską..."

Zwyczajne śniadanie u Krögerów:

Zamiast kawy lub herbaty czekolada - prawdziwa urodzinowa czekolada oraz duży kawałek świeżej babki.

Herman Hagenstöm zabierał na drugie śniadanie do szkoły maślaną bułkę, a raczej miękkie, owalne ciastko z rodzynkami, na które nakładał kawałek ozora lub gęsiny... Tak bowiem lubił.

Podczas choroby pani Antoinette Buddenbrook, gości z rodziny podejmowano śniadaniami z krabami i portwejnem.

Menu obiadu, na który zaproszony został Benedykt Grünlich

*

ragoût w muszelkach

**

zupa julienne

***

smażone flądry

pieczeń cielęca z kartoflami purée i kalafiorami

****

budyń z maraskinem

*****

pumpernikiel z roquefortem

Podczas trudnej rozmowy z rodzicami przy śniadaniu Tonia jadła: jajko, zielony ziołowy ser, chleb z masłem i piła kawę.

U państwa Schwarzkopfów w nadmorskim kurorcie Travemünde podawano: ciasto z rodzynkami, śmietankę, cukier, masło, plastry miodu, kawę, pomarańczowy poncz.

W rozmowie Tomasza i Anny pojawia się lemoniada i ciasto na smalcu.

Śniadanie u Grünlichów:

Szumiała maszynka do herbaty, na stole były bułeczki i kromki białego chleba, małe kulki masła, sery: żółty, zielono żyłkowany, biały, czerwone wino, na pół surowy befsztyk (śniadaniowy przysmak Grünlicha), jajka.

Ida Jungmann, na przechadzki z Eryką, zabierała paczkę butersznytów. (kanapek)

Na jednym z czwartkowych spotkań, po zaręczynach Tomasza i Gerdy, podano galaretkę ponczową.

Czytając list od Toni Tomasz zajadał tartinkę z ziołowym serem.

Na chrzcinach małego Jana podano gorącą czekoladę, strzelisty sękacz, cukierki.

Po skończeniu budowy domu Tomasza na Fischergrube, dla robotników zorganizowano poczęstunek składający się z butersznytów i piwa.

Podczas spotkania na Fischergrube Tonia karmiła małego Hanno ciastem z rodzynkami i portwajnem, a Chrystian raczył się benedyktynką (ziołowy likier bądź nalewka).

Doktor Grabow, na wzmożony pavor nocturnus** małego Hanno, polecał sok z czarnych jagód...

W worku dla grzecznych dzieci, święty Mikołaj miał jabłka i złocone orzechy.

W Wigilię na Mengstrasse, po rozdaniu prezentów podano na talerzykach cukierki, marcepany i pierniki. Następnie obnoszono wśród gości herbatę i biszkopty. Gdy goście skończyli zajadać biszkopty: ...obniesiono duże kryształowe misy, pełne żółtej ziarnistej masy. Był to krem migdałowy, mieszanina jajek, tartych migdałów i olejku różanego, co smakowało wyśmienicie, ale jeśli zjadło się łyżeczkę za wiele, powodowało okropną niestrawność. [...] Dla orzeźwienia podano też ponczową galaretkę w filiżankach, a do niej angielskie "plum-cake". Nie zabrakło także ciasta z rodzynkami, a wszystko to podano jeszcze przed kolacją.

Menu kolacji Bożonarodzeniowej na Mengstrasse

*

karpie z masłem oraz stare reńskie wino

** 
indyk nadziewany kasztanami, rodzynkami i jabłkami 

smażone kartofle 
dwa rodzaje jarzyn oraz kompotów

stare czerwone wino z firmy Mollendörpf

***

żółte jak oliwa, słodkie greckie wino

bezy z lodami, czerwone, białe i brązowe

wafle

****

masło i sery

Dodatkowo na kunsztownie złożonych serwetkach podano małe maślane bułeczki z makiem.

Chrystian opowiadał, że podczas wigilii w klubie pito szwedzki poncz.

Podczas gwiazdkowego spotkania u Teteni Weichbrodt goście pili chłodny, czerwony mocny poncz i jedli pierniczki z imbirem.

Gdy Tonia wspomina Hermana Hagenströma, przypomina jej się maślana bułka z truflową kiełbasą i sztrasburskim pasztetem z gęsich wątróbek.

W domu zdrojowym, gdzie Hanno spędzał wakacje: przy uroczyście nakrytym stole czarno ubrany pan rozlewał zupę ze srebrnej wazy, roznoszono dużo potraw smaczniejszych, pikantniejszych, w każdym razie jakoś odświętniej przyrządzonych niż w domu, w wielu zaś miejscach długiego stołu pito szampana. [...] na prawo zaś od szwajcarskich domków mieściły się stajnie z końmi, osiołkami i krowami, których ciepłe, spienione, aromatyczne mleko piło się na podwieczorek. Do kolacji mały Hanno pił ciepłe mleko lub piwo słodowe. W domu zdrojowym podawano też oczywiście lody.

Kiedy indziej, w Travermünde na werandzie, pito grog z rumem, a Chrystian w cukierni, wraz z bufetową, pił szwedzki poncz. Piotr Döhlmann odpoczywał nad morzem, ponieważ miał zniszczyć sobie żołądek nadużywaniem wody mineralnej Hunyadi-Janos.

W poczekalni dentysty, pana Brechta, unosił się zapach befsztyka i kalafiora.

Przed śmiercią Tomasz Buddenbrook pomyślał, by wstąpić do traktierni na kieliszek koniaku.

Śniadanie dla piętnastoletniego Hanno, przygotowane przez pannę Klementynę składało się z kakao, pieczywa, masła i jajka na miękko.

*Wszystkie cytaty i nazwy potraw podano w tłumaczeniu Ewy Librowiczowej.
** (łac.) lęk nocny